លោក​លី ក្វាន់យូ អតីត​នាយករដ្ឋមន្រ្តី និង​ជា​ស្ថាបនិក​នៃ​ប្រទេស​សិង្ហបុរី បាន​ទទួល​មរណភាព កាល​ពីថ្ងៃ​ចន្ទ ក្នុង​វ័យ ៩១ឆ្នាំ។ លោក​បាន​លាចាកលោក​នេះ​ទៅ ដោយ​បន្សល់ទុក​នូវ​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​ជា​រដ្ឋបុរស​ដែល​បាន​ប្រែក្លាយ​សិង្ហបុរី​ពី​កូនកោះ​​មួយដុំតូច​ដ៏សែនក្រីក្រ​ឲ្យ​ក្លាយ​ទៅជា​ប្រទេស​អ្នកមាន​បំផុត​មួយ​នៅលើ​ពិភពលោក។​ ក៏ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំ​ប្រទេស​ដ៏តូចមួយ​នេះ​មិនត្រឹមតែ​បាន​បន្សល់ទុក​នូវ​មរតក​ដល់​ប្រទេស​ខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ​ទេ តែ​ក៏​បាន​ធ្វើ​ជា​គំរូ​ដល់​បណ្តា​ប្រទេស​ជាច្រើន​ផងដែរ ជាពិសេស ដល់​មហាយក្ស​ចិន។
លោក​លី ក្វាន់យូ ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​ថា​ជា​មេដឹកនាំ​​ដែល​ប្រឆាំង​​នឹង​ចលនា​កុម្មុយនិស្ត​ ហើយ​នៅ​ក្នុងពេល​ដែល​លោក​នៅ​កាន់តំណែង​ជា​នាយករដ្ឋមន្រ្តី សិង្ហបុរី និង​ចិន​កុម្មុយនិស្ត​មិនមាន​ទំនាក់ទំនង​ការទូត​នឹង​គ្នា​នោះទេ រហូត​ទាល់តែ​ដល់​ឆ្នាំ​១៩៩០ ដែល​ជា​ឆ្នាំ​ដែល​លោក​លី ក្វាន់យូ ចុះចេញ​ពី​តំណែង ទើប​សិង្ហបុរី និង​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ចិន​ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង​ការទូត​នឹង​គ្នា​យ៉ាងពេញលេញ។
ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបី​ជា​យ៉ាងនេះ​ក៏ដោយ គេ​សង្កេតឃើញ​ថា នៅក្រោយ​ពេល​ដែល​លោក​លី ក្វាន់យូ ទទួលមរណភាព រដ្ឋាភិបាល​ និង​​បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ផ្លូវការ​របស់​ចិន​បាន​នាំគ្នា​ចូលរួម​រំលែក​ទុក្ខ​ ព្រមទាំង​​​​​លើកសរសើរ​ពី​ស្នាដៃ​របស់​លោក ប្រៀបបាន​នឹង​ការ​បាត់បង់​មេដឹកនាំ​ផ្ទាល់ខ្លួន​​របស់​ពួកគេ។
នៅ​ក្នុង​សាររំលែកទុក្ខ​មរណភាព​លោក​លី ក្វាន់យូ មន្រ្តី​អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រសួងការបរទេស​ចិន​បាន​លើកឡើង​ថា “លោក​លី ក្វាន់យូ គឺ​ជា​រដ្ឋបុរស​អាស៊ី​ដ៏​មាន​ឥទ្ធិពលបំផុត និង​ជា​អ្នក​យុទ្ធសាស្រ្ត​ម្នាក់​ដែល​យល់​ច្បាស់​ទាំង​ផ្នត់គំនិត​របស់​អាស៊ី និង​ទាំង​ចក្ខុវិស័យ​អន្តរជាតិ”។ លោក​ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជីនពីង វិញ បាន​លើកឡើង​ថា “លោក​លី ក្វាន់យូ គឺ​ជា​មិត្ត​ចាស់របស់​ប្រជាជន​ចិន”។
តាមពិត គេ​សង្កេតឃើញ​ថា សិង្ហបុរី​​ ដែល​មាន​ប្រជាជន​​ប្រហែល​ត្រឹមតែ ១ភាគ៤​នៃ​​ប្រជាជន​របស់​ក្រុង​ប៉េកាំង គឺ​ជា​ប្រទេស​ដ៏​គំរូ​មួយ​​របស់​ចិន ហើយ​លោក​លី ក្វាន់យូ ថ្វីដ្បិត​តែ​ជា​អ្នក​ប្រឆាំង​នឹង​ចលនា​កុម្មុយនិស្ត​ ក៏ប៉ុន្តែ​​មាន​ទំនាក់ទំនង​យ៉ាងល្អ​ ព្រមទាំង​មាន​ឥទ្ធិពល​យ៉ាងខ្លាំង​ទៅលើ​​មេដឹកនាំ​កុម្មុយនិស្តចិន។
រាប់ចាប់តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៧៦ នៅ​ក្នុង​ពេល​ដែល​សិង្ហបុរី​និង​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិតចិន​នៅមិនទាន់​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​ការទូត​នឹង​គ្នា​នៅឡើយ​ផង​ លោក​លី ក្វាន់យូ បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ប្រទេស​ចិន​រហូតដល់​ទៅ​ជាង ៣០លើក ហើយ​បាន​ជួប​ជាមួយ​មេដឹកនាំ​កំពូលៗ​របស់​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ចិន រាប់ចាប់តាំង​ពី​ម៉ៅសេទុង​ រហូត​ដល់​មេដឹកនាំ​ជំនាន់ក្រោយៗ​មក​ទៀត។ ក៏ប៉ុន្តែ មាន​មេដឹកនាំ​ចិន​មួយរូប ដែល​លោក​លី ក្វាន់យូ មាន​ទំនង​ជិតស្និទ្ធ​ជាងគេ ហើយ​ដែល​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ច្រើន​ជាងគេ​ពី​លោក​លី ក្វាន់យូ នោះ​គឺ​​លោក​តេង ស៊ាវពីង ដែល​ជាទូទៅ​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​ថា​ជា​បិតា​នៃ​កំណែទម្រង់​សេដ្ឋកិច្ច​ ដែល​បាន​នាំនូវ​ភាព​រុងរឿង​មក​ឲ្យ​ប្រទេស​ចិន​ដល់សព្វថ្ងៃ។
លោក​លី ក្វាន់យូ បាន​ជួប​ជាមួយ​​នឹង​លោក​តេង ស៊ាវពីង នៅ​ក្នុង​អំឡុង​ដំណើរទស្សនកិច្ច​លើកទី១​របស់​លោក​ទៅកាន់​ប្រទេស​ចិន នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧៦ ហើយ​២ឆ្នាំ​ក្រោយមក គឺ​នៅ​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​១៩៧៨ ពោលគឺ ១ខែ​មុនពេល​ដែល​ចិន​ចាប់ផ្តើម​ធ្វើ​កំណែទម្រង់​សេដ្ឋកិច្ច លោក​តេង ស៊ាវពីង បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ជួប​លោក​លី ក្វាន់យូ ដល់​សិង្ហបុរី។
នៅ​ក្នុង​អំឡុង​ជំនួប​ទាំងនេះហើយ ដែល​មេដឹកនាំ​ទាំងពីរ​បាន​ជជែក​ផ្តោះប្តូរ​យោបល់​គ្នា និង​ស្វែងយល់​​ទៅវិញទៅមក ជាពិសេស គឺ​លោក​តេង ស៊ាវពីង ដែល​បាន​ស្វែងយល់​អំពី​ជោគជ័យ​នៃ​​​នយោបាយ​សេដ្ឋកិច្ច​​របស់​លោក​លី ក្វាន់យូ។
ក្រោយៗ​មក​ទៀត លោក​តេង ស៊ាវពីង​ ធ្លាប់​បាន​អះអាង​ថា នៅ​ក្នុង​អាជីព​នយោបាយ​របស់​លោក មាន​​តែ​លោក​លី ក្វាន់យូ​ ម្នាក់តែ​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​លោក​ចាត់ទុក​ជា​គ្រូ​ផ្ទាល់ខ្លួន​។ នៅ​ចំពោះ​មុខ​មន្រ្តី​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ចិន លោក​តេង ស៊ាវពីង ក៏តែងតែ​លើកយក​ករណី​សិង្ហបុរី​នេះ​ដែរ ដើម្បី​ជា​ឧទាហរណ៍ និង​ទឡ្ហីករណ៍ ដើម្បី​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​​កំណែទម្រង់​នៅ​ចិន។
សម្រាប់​លោក​តេង ស៊ាវពីង ជោគជ័យ​នៃ​នយោបាយ​របស់​លោក​លី ក្វាន់យូ នៅ​សិង្ហបុរី គឺ​ជា​គំរូ​មួយ​បង្ហាញ​ថា គេ​អាច​ធ្វើ​កំណែទម្រង់​បើក​ចំហ​សេដ្ឋកិច្ច ដោយ​ប្រែក្លាយ​ពី​សេដ្ឋកិច្ចផែនការ​ ទៅជា​សេដ្ឋកិច្ច​ទីផ្សារ​សេរី​បែប​មូលធន​និយម ធ្វើ​ឲ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​មាន​កំណើន​ខ្ពស់ ហើយ​បង្កើន​​កម្រិត​ជីវភាព​របស់​ប្រជាជនបាន​ ប៉ុន្តែ នៅរក្សា​បាន​នូវ​របបនយោបាយ​តឹងរ៉ឹង​តាម​បែប​កុម្មុយនិស្ត។​
នៅ​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​១៩៧៨ មួយខែ​ក្រោយ​ពី​បាន​ទៅ​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​សិង្ហបុរី លោក​តេង ស៊ាវពីង បាន​ចាប់ផ្តើម​អនុវត្ត​កំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅ​ទៅលើ​នយោបាយ​សេដ្ឋកិច្ច​ចិន។ កំណែទម្រង់​ដែល​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​ចិន​មាន​កំណើន​ខ្ពស់​ជាប់ជា​ប្រចាំ រហូត​បាន​ក្លាយ​ទៅជា​មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​ពិភពលោក​នៅ​ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន។
ក្រៅពី​នយោបាយ​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រកប​ដោយ​ភាព​ជោគជ័យ មេដឹកនាំ​ចិន​មាន​ការ​ចាប់អារម្មណ៍​ជាពិសេស​ទៅលើ​ទស្សនវិជ្ជា​នយោបាយ​របស់​លោក​លី ក្វាន់យូ ដែល​ជឿថា គោលការណ៍​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​សិទ្ធិមនុស្ស​តាមបែបលោកខាងលិច គឺ​ជា​គោលការណ៍​ដ៏ប្រពៃ​សម្រាប់​លោកខាងលិច តែ​គេ​មិន​អាច​ចម្លងយក​មក​អនុវត្ត​នៅ​អាស៊ី​បាន​នោះទេ ពីព្រោះ​ថា អាស៊ី​មាន​លក្ខណៈពិសេស​របស់​អាស៊ី។
ចំណុច​នេះ​ត្រូវ​បាន​ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន​ចិន​ស៊ីនហួ​ធ្វើការ​កត់សម្គាល់ នៅ​ក្នុង​បទវិចារណកថា កាល​ពីថ្ងៃ​ចន្ទ ដោយ​លើកឡើង​ថា លោក​លី ក្វាន់យូ​បាន​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​​សិង្ហបុរី​ប្រកប​ដោយ​ជោគជ័យ រហូត​ទទួល​បាន​នូវ​ការ​ស្ញប់ស្ញែង​ពី​ពិភពលោក​ទាំងមូល ហើយ​សិង្ហបុរី​អាច​សម្រេច​បាន​នូវ​ជោគជ័យ​នេះ​ គឺ​ដោយសារ​តែ​សិង្ហបុរី​មិន​ចម្លង​តាម​ប្រទេស​លោកខាងលិច។ ផ្ទុយទៅវិញ សិង្ហបុរី​ត្រួសត្រាយ​ផ្លូវ​ដើរ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដោយ​ច្បិច​យក​នូវ​ចំណុច​ខ្លាំង​ពី​លោក​ខាងលិច​ផង និង​ពី​លក្ខណៈពិសេស​របស់​អាស៊ី​ខ្លួនឯង​ផង។
ចំណុច​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ទៀត ដែល​គេ​មិន​ត្រូវ​មើល​រំលង គឺ​លោក​ លី ក្វាន់យូ ថ្វីដ្បិត​តែ​ជា​មេដឹកនាំ​ដែល​ប្រកាន់​យក​នូវ​របៀប​គ្រប់គ្រង​បែបផ្តាច់ការ ក៏ប៉ុន្តែ ជា​មេដឹកនាំ​ផ្តាច់ការ​ដែល​គិត​​ផលប្រយោជន៍​ជាតិជាធំ គឺ​ខុស​ពី​មេដឹកនាំ​ផ្តាច់ការ​នៅ​តាម​បណ្តា​ប្រទេស​អន់ថយ​ជាច្រើន ដែល​ក្តោបក្តាប់អំណាច​ ដើម្បី​យក​ទៅ​បម្រើ​តែ​ផលប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន ក្រុមគ្រួសារ​របស់​ខ្លួន បក្ស​ពួក​របស់​ខ្លួន៕

SHOPPING CART

close